He rārangi kupu mō te Mate Korona

Kua puta i Te Taura Whiri i te Reo Māori tētahi rārangi kupu hei taunaki i ngā kaiwhakamāori me ētahi hoa e whawhai ana i te Mate Korona mā te tuku whakapāpātanga i te reo Māori.

“Huri noa i te motu e pōkai kaha ana ngā kaiwhakamāori kia mārama ai ngā hapori kōrero Māori ki ngā kōrero matua, arā he noho kāinga, he oranga tangata tae atu hoki ki te whawhai i te Mate Korona e ora ai te tangata,” te kī a te tumuaki o Te Taura Whiri i te Reo Māori, a Ngahiwi Apanui.

“Ahakoa tawhiti ā -  tinana tātou i a tātou, e honoa ana tātou e ngā reo irirangi ā-iwi, e Whakaata Māori, e Te Karere me ētahi kaupapa pae pāpāho pāpori; e tū kotahi ana tō tātou iwi i te whawhai ki te Mate Korona.”

 

Word List

Māori

Corona Virus

Mate Korona, KOWHEORI-19

COVID-19

KOWHEORI-19, Mate Korona

Contact Tracing

Whakatewhatewha Pānga/Kimi Pāpātanga

Measures

Whakaritenga

Personal Protective Equipment (PPE)

Kiripākai Tinana

Face Masks

Ārai kanohi/Ārai huaketo

Hand Sanitiser

Patuero ā-ringa

Hygiene Practices

Tikanga akuaku

Virus

Huaketo

Cold

Maremare

Flu

Rewharewha

Self-Isolation

Noho taratahi

Quarantine

Taratahi

Social Distancing

Tū Tīrara

Symptom

- Breathlessness

- Aching Body

- Sore Throat

- Fatigue

- Dry Cough

- Fever

Tohu Mate

- Hēmanawa

- Tinana Mamae

- Korokoro Mamae

- Rūhā/Ngenge

- Mare Tauraki

- Kirikā

Diagnose

Whakatau

Community Transmission

Rere ā-Hapori

Household Transmission

Rere ā-Whare

Sustained Transmission

Rere Hūrokuroku

Alert Levels

- Prepare

- Reduce

- Restrict

- Eliminate

Ngā Pae Mataara

- Whakarite

- Whakaiti

- Rāhui

- Whakakore

Medical Conditions

Ngā Tūmate

Outbreak

Urutā

Cluster

Kāhui

Be Kind

- Check-in on others

- Help others

Kia atawhai

- Me toro ki ētahi atu

- Āwhinatia ētahi atu

Antiviral

Rongoā whakanoa

Disinfectant

Patu Huaketo

 

See posters for these words on our website Reo Māori.