Raranga.Tahi - Te Rongo me te Whakamana i te Reo o te Rangatahi

Mārama tonu taku hokinga mahara ki te wā e taiohi tonu ana ahau me ngā tāngata i tūpono noa atu me tā rātou kaha kohete mai ki a au kia mutu taku kōrero Māori, ahakoa tē mārama i a rātou.  

I te tīmatanga o Te Taura Whiri, i te whakarārangi te Toihau tuatahi ki tētahi pēke ko te reo Māori te karawhiu i waenga i a rāua ko tōna hoa, kātahi ka hāparangi mai te āpiha toha pūtea ki a ia kia mutu te kōrero Māori me te whakahau kia kōrero Ingarihi kē. I a au i te whare wānanga kei roto ōku hoa i te ararewa e peka atu ana ki tētahi hui tauira hei kanohi mā Ngāi Tauira, kātahi ka kohetengia rātou mō te kōrero Māori e tētahi manene tonu.   Kua aua atu te hīkoi mai i ngā rā o te tau waru tekau, heoi anō, e kore tātou e eke ki ngā wāhanga e whai ake nei o tā tātou haerenga mēnā kāore i te tika te whakatakoto o te mahere. Ka mutu, kia eke panuku ai tā tātou mahere: me waiho mā te hunga rangatahi o Aotearoa hei kōkiri, Māori mai, Pākehā mai, Āhia mai, aha mai. 

"Kia rongo me te whakamana i te reo o te rangatahi"

Nō reira, he hari koa Te Taura Whiri i te Reo Māori mō te hui taumata reo Māori tuatahi ā-motu o tō tātou whenua mā te hunga rangatahi i tū i te mutunga o te tau kua hori. Ko tā mātou he kimi āwhina i te hunga rangatahi ki te whakatakoto mahere kia hua mai ai tētahi ao ko te reo Māori te karawhiu ia rā, ia wā, he ao kua taunga ki ngā tini reo a te tangata. Matua ake, ko tō mātou whāinga kia kotahi miriona tāngata e kōrero Māori ana ā te tau 2040, me te mōhio anō e kore e ekea tēnei āhuatanga ki te kore te tautoko mai a te hunga rangatahi. Koia te take i pōhiritia ai te hunga 13-24 mai i ngā rohe katoa puta noa i te whenua, kia whakawhāiti mai kia wānangahia ai ō rātou whakaaro mō te reo Māori me tōna whakarauoratanga, kia rongo me te whakamana i te reo o te rangatahi. Hei āwhina hoki i a mātou ki te tārai i tōna āhua mō ngā rā e heke mai nei.

He mea whai mai tēnei hui taumata Raranga.Tahi 2019, rua rangi te roa, i ngā hui e iwa i tū ki ngā rohe huri noa i Aotearoa i te roanga o te tau kua pahure mō te reo Māori te take.  I rongo hoki mātou i ngā māngai nō ngā rohe, nā rātou te mānuka i tiki ake, ko te wero, he whakawhanake i tā rātou ake rautaki ā-rohe mō te whakarauora ake i te reo Māori.  I tū te hui ki Te Pokapū Hui o Vodafone ki Manukau, Tāmaki Makaurau, i te marama o Hakihea/Tihema.

I tēnei tau i hikoia te hīkoi e te tini, e te mano mai i tēnā ahurea, i tēnā ahurea ki te tautoko i te reo Māori i te Wiki o te Reo Māori. Kua huri tēnei hīkoi mai i te Porotēhi Reo Māori ki te Hīkoi Whakanui i te Reo Māori: i te kotahi whakatipuranga noa iho.  Ko tō mātou tūmanako ka eke tātou ki te kotahi miriona tāngata o Ngāi Aotearoa e kōrero Māori ana ā te tau 2040: engari e kore e eke panuku, ki te kore ngā reo, ngā mātauranga me te tautoko mai a te whakatipuranga e whai muri iho nei.  Koinei te take i puta te karanga ki te hunga taiohi huri noa i Aotearoa, hei āwhina mai i te kōkiritanga whakamua o te kaupapa nui whakaharahara nei.

Ko te reo Māori he mea karapinepine i a tātou ā-Ngāi Aotearoa mai, pērā anō ki Te Wiki o Te Reo Māori. Mehemea he kōrero Māori koe, ahakoa haere koe ki hea i tēnei ao, e mōhio ai te tangata nō hea koe.

Heoi anō tāku he mihi ki te hunga katoa i tae mai ki te hui mō tō tātou reo Māori te take, tae atu rā ki ōna kaiurungi, ōna kaitautoko.  Tāria te wā ka puta te pūrongo o ngā kōrero me ngā whakatau o te hui.  

Tirohia:

  • konei kia kite i te whakarāpopoto o te hui taumata Raranga.Tahi
  • i konei kia kite i ngā ataata o ngā hui rarangatahi whāiti i tū i te roanga o Te Tau o ngā Reo Taketake o te Ao

 

E kore au e ngaro. He kākano ahau i ruia mai i Aotearoa

Noho ora mai,
Nā Ngahiwi Apanui
Tumuaki
Te Taura Whiri i te Reo Māori