Kia haruru a Aotearoa whānui i tō tātou reo taketake


Ko te kaupapa e tū nei mātou, ko te whakaora ake i te reo Māori

He mea whakatū Te Taura Whiri i te Reo Māori e Te Ture mō te Reo Māori 1987, ā, ka toitū tonu i raro i Te Ture mō te Reo Māori 2016. Ko tā mātou, he whakatairanga i te reo Māori hei reo mataora, hei reo ka rere māori noa i te mata o te arero.

He kōrero atu anō

He aha ā mātou mahi

  • He ruruku i te whakatinanatanga o te Rautaki Reo Māori a te Karauna e kīia nei ko te Maihi Karauna
  • He whakatairanga, he whakanui, he whakatenatena kia tokomaha ake te hunga e ako ana, e kōrero ana i te reo Māori, mā roto mai i ā mātou kaupapa e auau ana te tū, i ā mātou kawenga me ā mātou rauemi
  • He āwhina i ngā whakahaere ki te tārai, ki te arotake i ā rātou ake mahere 
  • He whakahaere, he tono anō hoki i ētahi rangahautanga hei tautoko i ngā mahi whakarauora reo 
  • He whakamātautau, he whakamana kaiwhakamāori ā-tuhi, ā-waha 
  • He whakamātautau i te matatau ki te reo Māori 
  • He whakarīrā kia noho tonu te reo Māori hei reo mataora, mā te waihanga kupu hou, kia taea tonutia ai e te reo te kōrero ngā āhuatanga o te ao e hurihuri nei 
  • He tāpae pūrongo ki te Minita Whanaketanga Māori mō ngā take e pā ana ki te reo Māori.

Kei te kimi āwhina koe?

Ki te tautoko i te iwi nui tonu kia ora ai te reo Māori, hei reo kōrero, hei reo tupu

Ngā Tānga Rangatōpū

E ahu mai ana tā mātou pūtea i te iwi tūmatanui. Nā konei, me mātua whakatakoto kōrero mātou ki te Whare Pāremata me ngā hunga whai pānga nui mai ki te reo mō ngā mahi e tutuki ana i a mātou ina whakatairitea ki tā mātou SOI me te SPE, mā roto mai i tā mātou Pūrongo ā-Tau. Ki konei mātou paki ai i nga kōrero mō ā mātou mahi taunaki, tautāwhi i te whakaoranga ake o te reo Māori.


Ko te Tauākī Koronga mō ngā Mahi kia Tutuki (SPE) te ara e whai wāhi mai ai tō mātou minita noho haepapa ki te whakarite i ngā koronga mō ngā mahi e tika ana kia tutuki i ia tau. Ko tā te SPE he whakaatu i ngā matapae pūtea taipitopito, he whakatau anō hoki i ngā keonga me ngā tohuine mō te tau e tū mai nei.   


Ko tā te Tauākī Whakamaunga Atu (SOI), he tautohu i ngā takune rautaki mō te whā tau. Me mātua whakahou i ia toru tau, engari e whakaaetia ana anō hoki te whakahou i ōna wā anō i mua i te ekenga o te toru tau. He mea whakatakoto anō te SOI ki te aroaro o te Whare Pāremata. 


Ko tā tēnei Mahere Whakatinana he whakaatu atu i ngā tāpaetanga o ngā hinonga o Te Papa Kōrero (1.1) ki te Maihi Karauna i te tau pūtea 2021/22.

He wāhanga matua tā ngā hinonga nei ki te ārahitanga me te whakaritenga o te whakatinanatanga o te Maihi Karauna, ā, ki te mahi tahi ki Te Mātāwai e pai ai te whakahāngai atu ki te Maihi Māori.

Mai i te tau 2021/22 ā haere ake nei ka tāpirihia hoki ngā tāpaetanga o ērā atu o ngā tari kāwanatanga ki te rēhita i te wā ka rēhitatia ai ā rātou mahere reo ki Te Taura Whiri i te Reo Māori.

Ko te whāinga nui o te rautaki Maihi Karauna kia hanga i tētahi taiao e pai ai te tipu matomato o te reo Māori ki Aotearoa nei, mā ēnei āhuatanga matua e toru: Aotearoatanga (te piritahi o te motu), Mātauranga (Te Mātauranga me ngā Pūkenga) me Hononga (Te Whakapāpātanga).


Kia tū he pōtitanga ā-motu, kia tū mai rānei he minita hou, ka takoto i a mātou he Whakamahuki Poto mā te Minita Hou (BIM). Ko tā te BIM he whakataki i Te Taura Whiri i Te Reo Māori, he whakarāpopoto i ngā take nui o te wā kei te aroaro o Te Taura Whiri, ngā mahi e arotahia ana, me te āta tohu anō hoki i ngā whakatau me mātua whiriwhiri e te minita.


Te Pūrongo ā-Tau O Te Maihi Karauna (Māori)

Te Pūrongo ā-Tau O Te Maihi Karauna (English)

He kaupapa mahi kōkiri a Kia Toipoto whakawhiti ai i te rāngai Kāwanatanga, e aratakina ana e Te Kawa Mataaho (Public Service Commission), tērā e whai ana ki te whakarite utu ki waenganui i te tāne, i te wahine, ā, ki waenga hoki i ngā rōpū mātāwaka kei roto i ngā whakahaere kāwanatanga. E noho pūmau ana Te Taura Whiri i te Reo Māori ki te whakatinana me te whakatutuki hoki i te tōkeke moni whiwhi mō ā mātou kaimahi katoa. E takoto ana i te tuhinga ki raro nei, he aha ō mātou wehewehenga, me tā mātou mahere mahi e tutuki ai te whakarite.


Kia Toipoto Action Plan (Māori)

(download icon)2021/24

Kia Toipoto Action Plan (English)

(download icon)2021/24

(download icon)2022/23 Review

 

Ō mātou kōrero

Tō mātou kunenga mai

Haere

Ko wai mātou

Ngā kaiwhiri, ngā kaihautū me ngā kāhui mahi

Haere