Nau mai Matariki te ariki o te rangi

Nau mai Matariki te ariki o te rangi! Kōrekoreko mai rā i ngā puke o Tautoru, e te whetū tapu o te tau! Ko Whānui ka nunumi ki te uru, e ara Tautarinui i te urunga mai o Tamanuiterā. Mā te whatu kōkōrangi hura kurahuna i ō whakakitenga e pānui, hei oranga mō te mātinitini o te hunga nui e monoa atu nei.

Ko Pōhutukawa ki te ihu, ko Taramainuku ki te kei. E taku tiu whanaunga kore, nō te whenumitanga atu ōu ki tua o te tahariparipa, ko te ope o tō rua te tira o te waka tūāpō, tēnei ka whakahuatia, tēnei ka tangihia, e rere ai te kōrero: he tāpuapua wai, he tāpuapua roimata. Taukiri e! Kua whetūrangitia koutou kei aku unuora, ko te uma o Ranginui ki a koutou.

Tōia mai rā e Hokokūmara, Te Mātahi o Te Tau, kia ao ake ai ko ōna whiwhinga, me ōna rawenga. Tēnei tō hunga nui, tēnei tō ahunga; ko te puke ki a Rongo, ka puta, ka ora. Hei kai māu te hau o te umu o tāukiuki, hei kai māu te tapī a te iwi nāna rā ngā ritenga i tata wareware, i whakaohooho, i whakaoreore mai anō.

 Nō reira, Waitī ki runga, Waitī ki raro, e rere nei hei manawapou mō te whenua, hei oranga mō te iwi, hei kete kai mā te nuipuku. Kōriporipo nei te ia rere roa, māreparepa ana ngā puna wai nui, kōrengarenga ana hoki te puna a Tāne, he koiora! E tū, Waitī! E tū!

 Huri ake ana ki te marae nui a Kiwa te kānapanapa nei i raro i a koe Waitā. Hīia mai rā ki runga te tini a Ikatere. Rukuhia ki tai, kohia ki tātahi hei kai mā te tini o uta. Ka hiki mata te tapuwae a Tangaroa! Koia au nui, koia au roa, koia moana tuarangaranga, koia moana āio. E tū Waitā! E tū!

 Ngaruru te waokū, matomato te waokū, māpuapua te puhikaioreore e tau ai ngā tamariki a Tāne, tērā koia te pua nui. Tupuārangi māu e mōmona ai te nehenehe; ka mōmona ngā manu, ka mōmona ngā hua, ka puta ka ora! E tū Tupuārangi! E tū!

Tupuānuku ka pihi nuku, ka pihi rangi, kia makuru, kia matomato. Kia haumako roa hoki te puke ki a Rongo, i āhua mai i tawhiti. Koia rā ngā hua o Papa ka aohia nuitia, arā rā ngakingaki, arā rā tinaku. Hauhaketia rā te tau, hei tau humi. E tū Tupuānuku! E tū!

Haramai te kōnehunehu! Haramai te hāuaua, Haramai te tarahī! Haramai te patapataiāwhā! Takataka mai i te kōmanawa o te hei tapu, whāinumia e koe kia tupu te whenua, kia tupu te tangata. E tū, Waipuna-ā-rangi! E tū!

E Ururangi, whakamāriretia te atua matakerepō, koi pūkerikeri mai, koi haurokuroku mai, koi huripari mai. Engari kē ia, kia hau kōangi, kia kōtengitengi, kia purea ai au e te hau miri i te mata o Nukutū. E tū, Ururangi! E tū!

 Hiwa nui, Hiwa roa, Hiwa pūkenga, Hiwa wānanga! Tēnei te korou o te manawa, tēnei te āwhero nui. Te kauwakatia o ōku manako. Horahia nuitia mai ngā hua tuawhiti mātinitini o te tau. E tū, Hiwa-i-te-rangi! E tū!

E Te Mauri o Te Tau, tēnei ahau kua oho i a koe! I ngā tau rā i mōriroriro noa koe i te rokiroki o Mahara, taka mai ki aianei, tēnei kua ora mai. Taukapo tonu mai koe i tō urunga tapu, i tō urunga tupua. Whakapūahoaho mai rā i te hinegaro tangata, ki ngā puipuiaki o whakapata, kia kore ai e onge kameha, kātahi mātou ka puta ki te whai ao, ki te ao mārama. Matariki e, whakairihia ake ki runga! Ki runga, āe! Haumi e! Hui e! Taiki e!

 

 


Kāti, ko tā He Muka he whakaputa kōrero ki te reo Māori. Ko ngā tirohanga, whakaaro rānei kei roto i te tuhinga nei he mea whaiaro nō te tangata nāna te kōrero i tuhi. Ka mutu, kāore i te whakaatu i ngā whakaaro o, i ngā kōrero a, rānei, Te Taura Whiri i te Reo Māori, āna kaimahi, tana pae whakahaere, tana poari rānei, tae atu rā ki ngā tari, ngā pakihi rānei e whai pānga ana ki Te Taura Whiri i te Reo Māori, ahakoa te hononga, hāunga i ngā mea kua āta whakahuatia ake ai.  Ehara ēnei tirohanga, whakaaro, kōrero rānei i te mea whakaiti, whakahē rānei, i te iwi, i te hapori, i te rōpū, i te tari, i te pakihi, i te tangata rānei.