He huihuinga ā-tau whakaihuwaka Ngā Tohu Reo Māori. Ka whakanui i ngā whakatutukitanga o ngā tāngata e whai wāhi nui ana ki te taunoatanga me te whakarauoratanga o te reo Māori.

Ko te pūtake o tēnei kaupapa he whakatairanga i te tūnga o te reo Māori me te whakanui i te hunga e whakatinana ana i te moemoeā, i ngā hapori, te rāngai tūmataiti, te ao mātauranga, puta noa i te motu hoki - kia mauriora te reo.

I tēnei tau ka tū Ngā Tohu Reo Māori ki Te Whanganui-a-Tara hei te pō o te 7 o Whiringa-ā-rangi 2025.

Kua tuwhera ngā tautapanga!

E tāria ana e Te Taura Whiri ngā tautapanga, atu i te 5 o Haratua ki te 29 o Pipiri 11.59pm.

Ko ngā mahi e tautapahia ana e koe, me oti, me whakahaere rānei te nuinga, atu i te 1 o Haratua 2024 ki te 1 o Haratua 2025

Mō ngā wāhanga katoa ka āhei koe ki te tautapa i tētahi tangata, he rōpū, he kaupapa, he whakahaere rānei. Me tuku ngā tautapa katoa mā Award Force, te pūmanawa ka whakamahia e mātou ki te whakahaere i ngā tautapanga me ngā whiriwhiringa.

 

Tukua he tautapanga

Ngā Tohu

Kua āta whakahoutia ngā wāhanga tohu o Ngā Tohu Reo Māori 2025. Ināianei e takea ana ēnei ki ngā huānga matua e rima o te whakamahere me te whakarauora reo e āhukahukatia ana huri noa i te ao. Ka noho tonu mai ko te tohu whāroa o Tū Rangatira (arā, te Tohu Whakaharahara o Tū Rangatira) me te Tohu Oranga Angitu (Whakatutukinga Tauoranga). He kōrero anō mō ngā tohu kei raro nei.

Te whakamahi i te reo Māori i ngā kawenga o ia rā 

Ko tā te tohu nei he whakanui i ngā kaupapa ā-hapori e poipoi ana i te reo Māori hei reo ora o ia rā, o ia rā.

Hei Tauira:

He karapu hākinakina, he kapa rānei pea e ū ana ki te 'whakapiki' i tō rātou whakamahinga o te reo i ngā whakaharatau me ngā kēmu, tērā pea he rōpū hapori e tuku ana i tētahi huinga runaruna, reorua, reo rumaki rānei ka whakatipu, ka whakataunoa rānei i te reo, tērā pea he kaupapa toi e hāngai pū ana ki te whakamahinga o te reo Māori, te waihanga, te whakamāori rānei i ngā rauemi hou mā te hapori, i wātea anake ki te reo Ingarihi i mua, tērā pea he Kaunihera rānei e ū ana kia reorua ō rātou tāone. 

Te kōkiri i te ako i te reo Māori    

Ko tā te tohu nei he whakamihi ki ngā tāngata, ki ngā rōpū, ki ngā whakahaere rānei e whakaohooho ana, e toitoi manawa ana hoki i ētahi atu ki te ako i te reo Māori.

Hei Tauria:

Tērā pea ko ngā kaitautapa he kaiako whakaaweawe, he akoranga reo Māori ā-hapori, he rautaki wāhi mahi rānei hei whakatipu i ngā pūkenga reo Māori a ngā kaimahi, tērā rānei he whakatairanga tuihono e turuki ana i te mahi ako. Ka uru ki tēnei ko te tukunga ā-whakareanga, ko tētahi kaupapa reo taketake rānei, ko te ako rānei i te reo hei rua tuarua mā roto i ngā kaupapa kōhungahunga ā tae noa ki ngā kaupae kura wānanga me te ako tuihono.

Te hāpai ake i te reo Māori   

Ko tā te tohu nei he whakamānawa i ngā kaupapa i te rāngai tūmataiti e whakatenatena ana i ngā tāngata ki te tautoko, ki te uara hoki i te reo Māori me te kite i te reo hei wāhanga matua o tō tātou tuakiri ā-motu.

Hei Tauira:

Tērā pea ko ngā kaitautapa he pakihi kua whakapiki i te reo Māori ki roto i ā rātou mahi me ngā pāhekohekotanga ki te iwi o Aotearoa, te waihanga i ngā hautaonga reorua, te nuku ki ngā tohu reorua kōhure, te pāhekoheko i te reo ki ngā taiopenga tūmatanui whakahara, te whakapiki i ngā kaupapa, kōrero reo Māori rānei ki ngā kēmu kua hora ki te ao whānui, te whakatika i ngā whakahua hē, tuhi hē rānei o tētahi ingoa pakihi, ingoa hautaonga rānei, ko te whakauru i te reo Māori hei wāhanga o ngā tāpaetanga ratonga, te āhua rānei o te kawe i ngā mahi pakihi i ia rā, pēnei i ngā taupānga pēke reorua.

Te whakatairanga i te tūoho ki te reo Māori   

Ko tā te tohu nei he whakamihi ki ngā whakapaunga kaha whakamīharo hei whakamataara i ngā tāngata e mōrea ana te tūnga o te reo Māori, hei whakamārama hoki he wāhi tō tēnā, tō tēnā i te whakarauoratanga o te reo.

Hei Tauira:

Tērā pea ko ngā kaitautapa he kairangahau, he mātanga ako, he kaitaunaki tūmatanui, he kaupapa mātauranga, he whakatairanga mātauranga tūmatanui, he kāhua mōhiohio, he mahi ā-hapori rānei ka whakapiki i te mōhiotanga me te māramatanga ki te tūnga o te reo Māori, me te akiaki i ngā tāngata katoa o Aotearoa kia 'whakamātauria te reo', kia 'kaha te whakamahi i te reo', ki te whakaaweawe rānei i te huarahi mauroa ki te ako i te reo Māori.

Te tautoko i te haumako o te reo Māori

Ko tā te tohu nei he āhukahuka, tau atu, tau mai, e whia rau ngā kupu hou e uru ana ki ngā reo, ā, ka pēnei hoki i te reo Māori, mei kore ake ngā mātanga me ngā pūtere auaha e waihanga ana, e whakatairanga ana hoki i aua kupu.

Hei Tauira:

Tērā pea ko ngā kaitautapa he kaiwhakamāori, he kaihanga puna kupu, he mātanga ako, he kaimātai reo, he ringapuoro, he kaitito toikupu, he ringatoi, he kaihanga pāpāho, he kaihanga rauemi reorua, he kaihanga kuputaka tuihono, he papakupu, he utauta whakawhiti reo, he kaitā pea, arā atu.

Te whakatauira i te ārahitanga me te kōkiri pai whakaharahara i te reo Māori

Ko tā te tohu nei he whakamihi ki te hunga kua whakaatu atu i te ārahitanga pai whakaharahara, i te ngākau titikaha hoki ki te kōkiri i te reo Māori.

Ngā Meka

Ka kati ngā tautapanga ā te 29 o Pipiri i te 11.59 pm

Mēnā he tautapanga tāu kua tonoa kētia, ka taea te muku i tō tautapanga, atu i te whārangi matua i te tāwaha tuku tono, ā, ka tono anō ai. Mēnā e koke tonu ana tō tono, ka taea e koe te panoni, tae atu ki te wā ka tukua e koe.

Ka āhei koe ki te tautapa i tō tautapanga ki ia wāhanga e tutuki ai ngā paearu.  Heoi ka akiaki mātou i a koe kia pērā.

Ehara i te mea me uri Māori koe ki te tuku tautapanga, kia tautapatia rānei. Ko te reo Māori he reo ōkawa o Aotearoa. Ko te mahi a Te Taura Whiri i te Reo Māori he tautoko i te taunoatanga me te whakarauoratanga o te reo Māori mā ngā tāngata katoa o Aotearoa.

E tuwhera ana Ngā Tohu Reo Māori ki ngā tāngata katoa o Aotearoa ka whakanui, ka tautoko hoki hei hautipua mō te reo Māori.

E arotahi ana a Te Taura Whiri i te Reo Māori ki te whakataunoa me te whakarauora i te reo Māori i Aotearoa. Nā, me whakaata ngā tautapanga mō Ngā Tohu Reo Māori i te pāpātanga o ngā mahi i tutuki i Aotearoa, mō ngā tāngata rānei o Aotearoa te painga. E whakaaetia ana te noho a ngā kaitautapa i wāhi kē.

Kaua i tēnei wā, engari, ki te wātea he tīkiti, ka pānuitia e au i konei.

Te Wiki o te Reo Māori

Kia kaha te reo Māori

Haere

Putunga rongo hou

Ngā karere pāpāho me ngā rongo hou

Haere