Tiupirī
26 o Aperira, 1900

Tēnei te hau mai nei ngā rongo o te mate urutā, e huna mai nei i te tangata, i Poihākena (Sydney). Iti iho te patu a te Poa, i te pakanga i tā tāua mate. Ina hoki o te wā poto nei, o roto o ngā tāngata kotahi rau e rima tekau ka pāngia e taua mate, ka neke atu i te rima tekau kua mate rawa, e rua tekau mā whā kua ora, ko ētahi kei te oke anō, Ko taua mate kua kitea i pūtake mai i ngā kiore, nō reira ko te mahi ināianei i Poihākena, i Marepana i ngā tāone nunui hoki o Niu Tīreni nei, ara i Ākarana, i Pōneke, i Karaitiati, i Ōtākou me ērā atu tāone, he patupatu i ngā kiore, ā kei ētahi anō o aua tāone e utua ana ngā tangata mahi i taua mahi, e hia ranei i te kiore kotahi. Tētahi ko ngā kaipuke, me ngā tīma e haere mai ana i Poihākena ki Niu Tīreni, kāore e tukua mai ana ki ngā wāpu, engari ka whakaritea tētahi wāhi mamao atu, moutere rānei hei ūnga mai, kei reira ka tirotirohia ngā mea o runga, ka waiho atu i reira mō ngā wiki e rua e toru rānei, ka tuku mai ai ki te tāone. Nā ahakoa tēnei mahi, me ētahi atu, arā te hanga i ngā tāone kia kore ngā mea piro e takoto, me ētahi atu hoki. Kua tae mai ngā rongo kua kitea ētahi kiore ki Niu Tīreni nei, arā ki Ākarana tata nei anō, ka rua ngā mea i mate, kitea ana e ngā tākuta ko taua mate i mate ai aua kiore. Kāti e hoa mā he tino mate whakamataku tēnei, nō te mea ki te pā mai ki tētahi wāhi, me hanga noa iho e rere ai ētahi o ngā tāngata o tēnā wāhi ina kore e mōhiotia horotia. Heoi anō te mea tika he tiki hohoro i te tākuta kia wawe te wehea atu ngā mea kua pāngia e taua mate ki tahaki o ētahi, ina tūpono ko taua mate.

Tētahi mea tika he tahi i ngā kāinga kia pai, kaua ngā mea piro e waiho kia takoto tata mai ki ngā kāinga, me ngā kiore kaua e waiho kia ora, whawhaitia kia ngaro, ko wai ka hua, ko wai ka tohu, kei tūpono noa. Ki te pā tēnei mate ki te iwi Māori, ka ngaro te uri o te tangata, inarā i pēneitia ake ai, he hoki anō nō tātou ki ngā tikanga a ō tātou tohunga, ahakoa he aha te mate, ka kīia he mate māori, ākuanei pea tūpono mai ko te mate nei ki tētahi takiwā (he ki kaua ake tēnei) ko taua hanga anō a tātou, he mate māori, tana i toro haere ai, me te ahi waerenga tē taea te tinei.

Heoi anō tō tātou tika, kei te mahi katoa ngā tāone ūnga kaipuke mai i ngā tikanga e kore ai e pā mai taua atua kino nei. Nō te mea ki te tae mai ki Niu Tīreni mā ngā kaipuke e hari mai. Ko tēnei kei whakaparahako, kia mataara. Waiho mā ngā mate noa iho tātou e pūtere ki te whenua kāore nei te tangata e hoki mai; I te mea kua mōtī te tangata.

Kia Hura! Kia Hura! ngā mate katoa i runga i a tātou.

Mai i: Jubilee : Te Tiupiri, Volume 3, Issue 75, 26 April 1900, Page 1